Καθώς πλησιάζουν οι γιορτές, πολλοί βρίσκονται αντιμέτωποι με την επιλογή: φυσικό ή πλαστικό χριστουγεννιάτικο έλατο; Παρότι το πλαστικό είναι πιο “άνετο” για πολλούς, αρκετές πρόσφατες μελέτες καταδεικνύουν ότι το φυσικό έλατο είναι συνολικά πιο φιλική επιλογή προς το περιβάλλον, την υγεία και τις τοπικές κοινότητες.
1. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: φυσικοί πόροι & οικοσύστημα
Η WWF Ελλάς ανέλυσε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επιλογής φυσικού vs. τεχνητού ελάτου. Σύμφωνα με την Καθημερινή, το φυσικό έλατο εμφανίζει περίπου τις μισές επιπτώσεις στην κατανάλωση φυσικών πόρων σε σχέση με το πλαστικό, ενώ είναι δύο φορές καλύτερο όσον αφορά την ανθρώπινη υγεία και τρεις φορές καλύτερο για το φυσικό οικοσύστημα.
Αυτό οφείλεται στο ότι τα φυσικά έλατα αναπτύσσονται στα αγροκτήματα, δεσμεύουν CO₂ όσο μεγαλώνουν και μετά τη χρήση μπορούν να κομποστοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Το πλαστικό δέντρο, από την άλλη πλευρά, περιλαμβάνει υλικά όπως PVC, τα οποία έχουν υψηλό περιβαλλοντικό κόστος παραγωγής και διάθεσης.
2. Υγεία & χημικά στοιχεία
Η κατασκευή πλαστικών ελάτων περιλαμβάνει τη χρήση πλαστικών ρητινών και PVC, τα οποία μπορεί να απελευθερώνουν τοξικές χημικές ενώσεις, ιδίως όταν θερμαίνονται ή εκτίθενται σε ήλιο ή σε εσωτερικό χώρο με θέρμανση. Σύμφωνα με δημοσίευμα στο Protothema, οι ειδικοί ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτή η πλευρά της υγείας συχνά υποτιμάται όταν συγκρίνουμε φυσικά και πλαστικά δέντρα.
Με άλλα λόγια, ενώ ένα πλαστικό έλατο μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για πολλά χρόνια, οι πιθανές χημικές επιβαρύνσεις και η τελική διάθεση το καθιστούν λιγότερο ασφαλές για το σπίτι, ειδικά για παιδιά ή ευαίσθητα άτομα.
3. Τοπική οικονομία & βιώσιμες παραγωγές
Η επιλογή φυσικού ελάτου επηρεάζει άμεσα τους παραγωγούς και τις τοπικές κοινωνίες που καλλιεργούν και εμπορεύονται τα έλατα. Παραγωγοί όπως το Φυσικό Έλατο και τα Έλατα Ξάκη συμβάλλουν στη διατήρηση της απασχόλησης σε ορεινές περιοχές, προωθούν την οικολογική γεωργία και ενισχύουν την τοπική οικονομία.
Η αγορά φυσικού ελάτου από υπεύθυνους παραγωγούς εξασφαλίζει ότι η υλοτομία γίνεται με σεβασμό στη φύση· σε πολλές περιοχές ισχύουν διατάξεις που ελέγχουν την προέλευση και την αδειοδότηση των ελάτων.
4. Επίδραση κατά τη χρήση & μετά τη γιορτή
- Δέσμευση άνθρακα: Τα φυσικά έλατα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα κατά την ανάπτυξή τους, συμβάλλοντας σε “καταβόθρες άνθρακα”.
- Χρήση πολλών ετών: Το πλαστικό δέντρο μπορεί να διαρκέσει, αλλά η ποιότητα επηρεάζει την ασφάλεια· συνήθως μετά από 5–10 χρόνια υποβαθμίζεται.
- Τι γίνεται μετά: Το φυσικό έλατο μπορεί να κομποστοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί, ενώ το πλαστικό συνήθως καταλήγει σε χωματερές ή καύση.
5. Περιορισμοί & πότε το πλαστικό “κερδίζει”
Δεν είναι όλα άσπρο–μαύρο. Το τεχνητό έλατο μπορεί να έχει πλεονεκτήματα, αν:
- Χρησιμοποιηθεί για 10–15 χρόνια ώστε να αποσβέσει το κόστος παραγωγής.
- Είναι κατασκευασμένο με μικρότερη χρήση PVC ή με πιστοποιημένα μη τοξικά χρώματα.
- Δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε υπεύθυνη παραγωγή φυσικών ελάτων.
Προσωπική Άποψη & Συμπέρασμα
Με βάση τις πιο πρόσφατες μελέτες και στοιχεία, τα φυσικά έλατα υπερτερούν σε πολλαπλά επίπεδα: περιορίζουν τη χρήση φυσικών πόρων, μειώνουν τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, στηρίζουν την τοπική παραγωγή και δίνουν λύσεις μετά τις γιορτές.
Προσωπικά, θεωρώ ότι αν έχεις πρόσβαση σε φυσικό έλατο από υπεύθυνη παραγωγή — ίσως μάλιστα σε γλάστρα για να το φυτέψεις μετά — αυτή είναι η πιο βιώσιμη επιλογή. Το πλαστικό μπορεί να φαίνεται πρακτικό, αλλά το συνολικό κόστος στο περιβάλλον και την υγεία το καθιστά λιγότερο προτιμητέο.
Ζήσε Πράσινα 
Σχολιάστε